همه چیز درباره کاشی و سرامیک

یکی دیگر از پرکاربردترین مصالحی که در ساختمان‌سازی از آن استفاده می‌شود کاشی و سرامیک است که خود انواع متعددی دارد و در قسمت‌های مختلف یک ساختمان ازجمله آشپزخانه، حمام و سرویس بهداشتی، حیاط، پارکینگ و حتی نمای ساختمان، گلخانه و حوض‌های تزئینی کاربرد دارند.

به طور کلی از ویژگی‌های مثبت سرامیک مقاومت فیزیکی بالا و مقاومت دربرابر یخ‌زدگی می‌باشد، یکی دیگر از ویژگی مهم آن ضدحریق بودن آن است و اینکه در برابر آتش تغییر شکل نمی‌دهد، با گذشت زمان تغییر رنگ نمی‌دهد و در برابر اشعه خورشید هم مقاوم است. کاشی و سرامیک تفاوت چندانی ندارند، لعابی که روی قسمت سخت کاشی را می‌پوشاند و شکل زیبایی به آن می‌دهد، می‌تواند از جنس‌های مختلفی باشد که اگر از سرامیک باشد به آن کاشی سرامیک یا سرامیک گفته می‌شود. البته در گذشته ابعاد کاشی‌ها هم کوچک‌تر از سرامیک بود، اما الان کاشی‌ها هم در ابعاد گوناگون و متنوعی تولید می‌شوند.

البته سرامیک علاوه بر کاربردش در کف و نما و دیوارهای ساختمان در تولید وسایل بهداشتی و مصالح ساختمانی نظیر آجر سفال‌های تزئینی داخل و خارج، سفال‌های بام، کانال‌های فاضلابی و سفال‌های ضداسیدی نیز کاربرد دارد.

یکی از مهم‌ترین دلایل استفاده از کاشی در معماری ساختمان بهداشتی بودن آن نسبت به سنگ و سیمان و سایر مصالح است و دیگر اینکه کاشی و سرامیک عایق رطوبت هم هستند.یک کاشی خوب باید به نحوی باشد که تغییرات ناگهانی درجه حرارت را بین ۲۰ تا ۱۰۰ درجه به خوبی تحمل کرده و دچار ترک در بدنه یا لعاب نشود در غیر این صورت این کاشی کیفیت مناسبی ندارد. اندازه کاشی هم در صورتی که برای کف و دیوار مورد استفاده قرار گیرد، باید در ابعادی کمتر از ۲۰×۲۰ و یا ۱۰×۲۰ تا ۵۰ در ۵۰ سانتی متر تولید شوند. یکی از جذابیت‌های بصری کاشی و سرامیک تنوع بی نظیر طرح و رنگ آن است که شما از این حیث حتی ممکن است دچار سردرگمی هم بشوید.

دیوارها را برای حفظ بهداشت بیشتر و به خاطر محافظت در برابر رطوبت در آشپزخانه، محیط‌های بهداشتی، حمام و دستشویی استفاده می‌کنند، چرا که نظافت آنها هم بسیار راحت‌تر از سایر دیوارپوش‌ها می‌باشد و هزینه نگهداری را پایین می‌آورد. در کف هم به دلیل ضد سایش بودن، مقاومت حرارتی و الکتریکی بالا در آشپزخانه و سرویس‌های بهداشتی استفاده می‌شود.

کاشی لعاب دار یکی از انواع قدیمی کاشی است که بیشتر برای مقاصد تزئینی به کار می‌رود در ایران صنعتگران از اکسید فلزهایی چون قلع، مس، کبالت، منیزیم و آنتیمون برای لعاب کاری کاشی استفاده می‌کردند.این نوع کاشی در سراسر آسیاس جنوبی، آفریقای شمالی، اسپانیا و سایر نقاط اروپا و چین هم تولید و استفاده می‌شود. ایتالیا نیز یکی از پیشگامان این صنعت است. در اصل دلیل لعاب کاری کاشی این است که سطحی درخشنده، صاف، زیبا، ضدآب و ضدمواد شیمیایی داشته باشد. نوعی سرامیک به نام مینیاتوری وجود دارد که در اندازه‌های ۵/۲ در ۵/۲ سانتی‌متر ساخته می‌شوند دارای رنگ‌بندی متنوع هستند و نصب آنها بسیار آسان است و در هر مکانی قابل استفاده‌اند اما مهم‌ترین کاربردشان در استخر و سونا و محیط‌های بهداشتی است.امروزه اغلب شرکت‌های سازنده کاشی و سرامیک از روش‌های پرس خاک استفاده می‌کنند و مخلوط مواد کاشی را پرس می‌کنند و سپس لعاب زده و در کوره پخت می‌شود، این روش تهیه مدرن کاشی و سرامیک است.

یکی از انواع کاشی، کاشی پرسلانی است که در شرایط ویژه‌ای از جمله فشار پرس بالا و دمای پخت بالا تا حدود ۱۲۵۰ درجه سانتیگراد تولید می‌شود که موجب استحکام بالا و جذب آب پایین آن می‌گردد و نسبت به کاشی‌های معمولی مستحکم‌تر هستند. این کاشی‌ها در ابعاد ۴۰×۴۰، ۳۰×۶۰، ۶۶×۳۳، ۶۰×۶۰، ۱۲۰×۶۰ تولید می‌شوند.

کاشی‌های پرسلانی لعاب دار هم چون لعاب آن با روش جدید و خاصی ریخته می‌شود، به دلیل مواد مرغوب لعاب آن ویژگی‌های فنی بهتری نسبت به سایر سرامیک‌ها دارد.

کاشی‌های پرسلانی خود به دو دسته پولیش خورده و بدون پولیش تقسیم می‌شوند و کاربرد اصلی آنها در فضاهای خارجی نظیر کف حیاط، پارکینگ و نمای ساختمان می‌باشد، چرا که به دلیل ویژگی‌های فنی خاص در فضاهایی که در معرض تردد زیاد یا آب و هوای متغیر (سرد و یخبندان) می‌باشند، کاملا مقاوم است و همین طور جذب آب آن هم کمتر از سایر پوشش‌ها می‌باشد. در مقایسه با سنگ طبیعی، کاشی پرسلانی از یکنواختی بالایی برخوردار است و دربرابر مواد شیمیایی مثل اسیدها و بازها مقاومت بهتری دارند، هم چنین به دلیل ضخامت کمتر نسبت به سنگ نصب آن راحت تر است و بار مرده کمتری به ساختمان تحمیل می‌کند و روش نصب آن هم از نوع ریلی و بدون ملات است، بنابراین آسیب‌های احتمالی کمتر می‌شود و نصب آسان‌تری دارد.

به تازگی پژوهشگران موفق شده‌اند با استفاده از نانو ذرات نقره نوعی از کاشی و سرامیک آنتی باکتریال تولید کنند که برای استفاده در مکان‌های بهداشتی ساختمان بسیار مناسب است و از رشد باکتری و قارچ‌ها جلوگیری می‌کند. این نانو ذرات در لعاب کاشی و سرامیک ترکیب شده و پوشش آنتی باکتریال به کاشی و سرامیک می‌دهند و در مکان‌های مرطوب استفاده از آنها تا حد قابل توجهی رشد باکتری و میکروب را کاهش می‌دهد.